In het filmpje hierboven eet een man een maand lang alleen maar fastfood. Zijn lichaam was er niet blij mee. Dat fastfood niet goed voor je is, dat klinkt logisch. Maar wat is er dan wel gezond? In dit thema helpen we jou op weg naar een gezonde levensstijl.

Waarom kan je beter gezond leven?

Wist je dat je van gezond leven gelukkiger wordt? Als je gezond leeft, heb je minder last van stress, slaap je beter en ben je minder moe. Bovendien heb je meer energie om dingen te doen. En door genoeg te bewegen krijg je minder snel klachten zoals somberheid of angstigheid. Door gezond te leven heb je ook meer kans om oud te worden.

Mentale gezondheid

Waarschijnlijk denk je bij gezond leven aan je lichaam. Maar mentaal gezond zijn is ook erg belangrijk. Heb je veel stress of voel je je ongelukkig? Dan gaat het niet goed met je mentale gezondheid. Er zijn dingen die je kan doen om jezelf mentaal gezond te houden en stress en dipjes te voorkomen.

Hoe verbeter je jouw mentale gezondheid?

Hieronder een aantal tips om te zorgen voor je eigen mentale gezondheid:

• Zorg voor routine. Probeer rond dezelfde tijd op te staan, te gaan slapen en te eten.
• Ontspan genoeg. Af en toe lekker chillen is heel goed voor je.
• Doe dingen waar je blij van wordt. Besteed genoeg aandacht aan jouw passies, dan voel je je vaak een stuk beter. Dat kan bijvoorbeeld een avondje gamen zijn of sporten.
• Daag jezelf af en toe even uit. Dingen goed doen op school of werk maakt dat je trots bent op jezelf.
• Beweeg regelmatig. Sporten maakt gelukkiger.
• Beloon en verwen jezelf af en toe. Neem een heerlijk bad of bekijk een leuke film.
• Zorg dat je regelmatig mensen ziet, bijvoorbeeld vrienden en familie. Contact met anderen zorgt ervoor dat je je niet alleen voelt.
• Hou een dagboek bij. Schrijf je gedachten op, zodat je ze beter los kan laten.
• Ga vaak naar buiten, maak bijvoorbeeld eens een wandelingetje.
• Leg je telefoon af en toe eens weg. Sociale media en schermen zijn niet goed voor je mentale gezondheid.
• Probeer af en toe eens iets nieuws uit.
• Probeer eens of meditatie iets voor jou is.

Heb je last van ernstige mentale gezondheidsproblemen, zoals een depressie, burn-out of trauma? Zoek dan hulp bij een psycholoog. Wil je weten wat een psycholoog voor je kan doen? Vraag dit dan aan jouw huisarts of een jongerenwerker.

Lichamelijke gezondheid

Gezond zijn gaat dus over mentale- (je geest) en fysieke- (je lichaam) gezondheid. En die twee horen meer bij elkaar dan je denkt. Als je lichaam gezond is, is dat goed voor je mentale gezondheid en andersom.

Je kunt natuurlijk altijd ziek worden. Dat kan iedereen gebeuren, ook als je heel gezond leeft. Maar als je goed voor jezelf zorgt, dan is de kans om ziek te worden wel kleiner. Niet roken voorkomt longkanker, goed bewegen is goed voor je hart en je bloedvaten. Gezond eten helpt voorkomen dat je diabetes type 2 krijgt.

Gezond eten en veel bewegen

Over gezond eten wordt ontzettend veel gezegd. Iedereen heeft wel een perfect dieet gevonden. Als je écht gezond wilt eten kan je het beste de schijf van vijf van het Voedingscentrum in gedachten houden:

• Eet veel groente en fruit, vooral uit het seizoen.
• Wissel af met vis, peulvruchten, noten, eieren en vegetarisch. Eet meer plantaardig en niet te veel vlees.
• Neem af en toe zuivel zoals yoghurt, melk en kaas, maar niet meer dan de aanbevolen hoeveelheden.
• Eet dagelijks een handje noten zonder zout.
• Eet vooral volkoren, zoals volkorenbrood, volkorenpasta, couscous en zilvervliesrijst.
• Ga voor dranken zonder suiker, zoals (kraan)water, thee en koffie.
• Smeer en bak met zachte of vloeibare oliën en vetten.

Snoep, snacks, frisdrank, vleeswaren, witbrood, sauzen en kant-en-klare maaltijden zoals pizza's, staan niet in de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Deze bevatten te veel suiker, zout of verzadigd vet. En/of ze bevatten te weinig vezels. Eet dit niet te vaak en te veel.

Het is helemaal prima om af en toe met een bakje chips op de bank te liggen of een lekkere hamburger te eten. Als je dat niet af en toe doet, hou je gezond eten misschien niet vol. Doe dit alleen niet te vaak.

Waar vind ik gezonde en goedkope recepten?

Gezond eten hoeft niet duur te zijn. Je moet alleen weten welke gezonde maaltijden goedkoop zijn. Online zijn er veel gezonde en goedkope recepten te vinden, zoals op de websites van supermarkten of de website van het Voedingscentrum.

Verder is het belangrijk om je gezonde verstand te gebruiken. Bewust bezig zijn met gezond eten werkt vaak al erg goed. Eet ook vooral genoeg. Drie maaltijden per dag heb je simpelweg nodig.

Voldoende bewegen

Naast gezond eten moet je ook genoeg bewegen. Het advies is om minimaal 2,5 uur per week te sporten. Dat kan door naar je voetbal- of hockeytraining te gaan, maar ook door te hardlopen of te fietsen naar werk of school.

En dan zijn er nog kleine dingen die je kan doen:

• Maak af en toe een wandelingetje.
• Neem de trap als dat kan.
• Probeer iets vaker te gaan staan, bijvoorbeeld in de schoolpauze.
• Ga lopend of fietsend naar de plek waar je heen moet.
• Stap eens een halte eerder uit de bus en loop dat laatste stukje.
• Beweeg op een manier die jij leuk vindt. Lekker dansen op je kamer is voor jou misschien leuker dan hardlopen.
• Beweeg samen met anderen. Samen wandelen of naar school fietsen is super gezellig.

Je lichaam gezond houden, betekent niet dat je super dun of gespierd moet zijn. Je lichaam gezond houden doe je niet omdat je het moet, maar omdat je lichaam dat verdient. Sporten is vieren wat je lichaam kan. Gezond eten is je lichaam geven wat het nodig heeft.

Wil je meer weten over gezonde voeding en beweging? Bekijk dan ons thema over een gezond gewicht eens! Ook als je geen overgewicht hebt, maar er gewoon wat meer mee wilt doen, dan staat dit thema vol goede tips.

Meer info

• Op het Voedingscentrum kan je veel informatie vinden over gezond eten.
• Voor hulp bij mentale gezondheidsproblemen kan je altijd terecht bij je huisarts, schoolpsycholoog of jongerenwerker.
• Even praten over mentale problemen? Als je jonger bent dan 18 kan je je verhaal kwijt via de Kindertelefoon. Als je ouder dan 18 bent kan dit bij Allesoke.
• Voor informatie over beweging kan je naar Kenniscentrum Sport en Bewegen.
• Op Proud2bme.nl vind je alles over eetstoornissen zoals anorexia, boulimia en eetbuistoornissen. Je kunt hierover chatten met andere jongeren.
• Op 99gram.nl kun je gratis en anoniem met deskundigen chatten over over eten, gewicht en uiterlijk. Op deze site staat veel informatie over eetproblemen en eetstoornissen.
• Op ons Forum vind je ook jouw tips voor een gezonde levensstijl of kun je advies aan andere jongeren vragen.