Hoe ouder je wordt, hoe meer dingen je vergeet. Maar wanneer is je opa of oma vergeetachtig, en wanneer heeft hij of zij dementie? En hoe is het om een opa of oma met dementie te hebben?

Bij vergeetachtigheid kun je je tijdelijk iets niet meer herinneren. Bij dementie kun je de informatie die je in je geheugen zoekt echt niet meer vinden en krijg je steeds meer geheugenproblemen. Dat je opa boodschappen doet met een lijstje is bijvoorbeeld heel normaal. Maar als hij een spiekbriefje moet maken om jouw naam te onthouden, kan dat wel eens dementie zijn.

Hoeveel kans heb je op dementie?
Een op de vijf mensen krijgt dementie. Hou ouder, hoe meer kans. Boven de 90 jaar heeft maar liefst 40 procent van de mensen een vorm hiervan.

Verschil tussen dementie en Alzheimer
Dementie en Alzheimer zijn woorden die vaak door elkaar worden gehaald. Dementie is een verzamelnaam voor verschillende ziektes die de hersenen aantasten waardoor iemand steeds minder onthoudt. Er zijn meer dan 50 vormen van dementie. De ziekte van Alzheimer is de bekendste en meest voorkomende vorm van dementie. Ongeveer zeventig procent van de mensen met dementie heeft Alzheimer.

Geneesmiddelen
Er bestaan nog geen geneesmiddelen voor dementie. Er zijn wel medicijnen die de ziekte kunnen vertragen.

Mensen met dementie
In Nederland zijn op dit moment ruim 270.000 mensen met dementie. Omdat mensen steeds ouder worden, worden dit er steeds meer. In 2040 heeft gemiddeld één klasgenoot van jou dementie!

Wil jij graag weten wat jij kunt doen als je iemand tegenkomt met dementie? Doe hier mee met de training ‘Goed omgaan met dementie’ en word ook dementievriendelijk! Maar hoe is het om een opa of oma met dementie te hebben? Danique vertelt haar verhaal.

Het verhaal van Danique

De oma van Danique is aan het dementeren. Ze zit nog in een vroeg stadium. Op dit moment woont ze nog thuis, samen met de opa van Danique. Danique vertelt wat dementie met haar oma doet. Maar ook wat voor effect deze ziekte heeft op Danique en haar familie.

Wat is er aan de hand met mijn oma?
“Mijn oma (73) is aan het dementeren. Ze vergeet steeds meer dingen en afspraken komt ze vaak niet meer na. We weten nog niet zo lang dat ze dementie heeft. Ze gaat eigenlijk niet zo snel achteruit. Gelukkig maar, want dat betekent dat we wel kunnen wennen aan het idee. Het is echt een geleidelijke ziekte. En vaak merk je het ook niet zo goed aan haar.”

Ze onderneemt soms wel rare dingen die we niet echt kunnen verklaren. Laatst bijvoorbeeld. Een kennis is ziek en heeft niet lang meer te leven. Toen heeft ze naar de begrafenisondernemer gebeld of hij al overleden was. Dat is toch raar? We snapten niet waarom ze het niet gewoon aan iemand anders had gevraagd. En daarbij, ze zou hier toch wel bericht van krijgen.

Toen merkte ik het
“Mijn ouders merkten het als eerst. Vooral bij verjaardagen merkten we dat ze het niet allemaal meer meekreeg. De gesprekken kon ze niet goed volgen en ze vertelde sommige verhalen wel drie keer. In het begin vond ik het best irritant. Ze stelde me vaak dezelfde vragen. Toen wisten we nog niet dat ze dement was, maar dit was wel het eerste moment waarop we dachten: hmm, hier klopt iets niet. Inmiddels weet ik dat het door de dementie komt en vind ik het minder irritant. Het is nu vervelend omdat ik er mee geconfronteerd word, maar ze kan er natuurlijk zelf niets aan doen.”

Wat ze niet meer kan
“Vooral het voeren van gesprekken gaat steeds moeizamer. Het is lastig omdat ze vaak hetzelfde verhaal vertelt en ik heb het idee dat ze mij vaak niet meer begrijpt. Vroeger kon ik echt met haar lachen om de kleinste dingen. Nu is dat al een stuk minder. Dat vind ik heel jammer. We hadden dezelfde humor en het voelt nu alsof ze die humor niet meer heeft.”

Eigenwijs
“Ze heeft er zelf niet zoveel last van, want ze heeft op het moment zelf niet door dat ze vreemd doet. Het heeft ook niet veel zin als iemand er iets van zegt want dan doet ze alsof er niets aan de hand is en alles goed met haar gaat. Ze gaat ook niet snel naar de dokter, omdat ze best eigenwijs is.”

Ze is verder eigenlijk nog best fit. Mijn ouders hebben een schoenenwinkel en een paar maanden geleden stond ik daarvoor met mijn moeder en mijn oma op een schoenenbeurs. Ze deed de hele dag goed mee en volgens mij was ik nog vermoeider van deze zware dag dan zij. Of ze nu weleens moe is weet ik niet. Daar heeft ze het niet over.

Vroeger gingen we vaak samen met de trein ergens heen om te shoppen en dan maakten we er een leuk meidendagje van. Vaak ook samen met mijn moeder. Dat vond ik altijd supergezellig. Dit doen we nu eigenlijk nooit meer en dat vind ik wel jammer. Ze is wat minder geïnteresseerd in anderen. Maar ik begrijp dat dat komt door de dementie.”

Nog steeds mijn oma
“Ze voelt nog wel als mijn oma, maar ze is veranderd. Dat is het gekke. Ze ziet er nog hetzelfde uit, dus je kan niet zien dat het niet zo goed met haar gaat. Ik vind het ook best moeilijk als ik merk dat ze een beetje in de war is. Dan denk ik er altijd aan hoe het over een paar maanden kan zijn, of over een paar jaar. Dat vind ik geen fijn gevoel.”

Verkeerde sjaal
“Mijn oma had laatst een sjaal van opa om en dat hadden ze allebei niet door. Dat vond oma ook stom van zichzelf maar ze bedacht een smoesje om het te verbergen. We kunnen er gelukkig af en toe om lachen. Maar door die kleine dingen merken we wel dat de dementie langzaam haar leven overneemt.”

Ze praat er niet echt over. Ik heb het idee dat ze de schijn een beetje wil ophouden. En volgens mij heeft ze ook niet altijd helemaal door dat ze aan het dementeren is. Ze zit nog in een vroeg stadium. Dus er is nog veel wat ze wél kan.”

Erover praten
“Thuis hebben we het er weleens over. Over wat voor geks ze nu weer heeft gedaan of gezegd. Dan moeten we er soms wel een beetje om lachen, want af en toe is het best grappig. Maar aan de andere kant denken we wel: nu zijn het nog onschuldige dingen, maar straks herkent ze ons misschien niet meer. Dat idee maakt me wel verdrietig.

Verder heb ik het er ook met mijn vriendinnen over. Ik ken verder niemand met een opa of oma met dementie. Dus voor mijn vriendinnen is het ook lastig om het zich voor te stellen hoe het is. Maar ze zijn wel heel begripvol dus ik kan er altijd over praten.

Ik denk niet dat ik gebruik zou maken van een forum. Ik kan er goed over praten. Misschien dat ik het later wel zou gebruiken, maar dat zie ik dan wel. Ik vind het in ieder geval wel goed dat er zoiets bestaat.”

De toekomst
“Ik zou het niet leuk vinden als oma in een verzorgingstehuis terecht komt. Dan is opa ook helemaal alleen. Maar als het niet anders kan, dan is dat maar zo. Ik denk dat het nog wel even duurt voordat dat nodig is. En als ze echt achteruit gaat, hoop ik dat wij haar als familie zo lang mogelijk zelf kunnen verzorgen.”

Foto oma: Pixabay