We maken constant keuzes. Dit doen mensen volgens de psycholoog Daniel Kahnemann op twee manieren, systeem 1 en systeem 2.
Bijvoorbeeld als je een mobiel gaat kopen. Je kan dan rustig alles doorlezen, mobieltjes vergelijken en alle argumenten voor en tegen bestuderen. Uiteindelijk maak je na alle afwegingen de keuze. Of je leest niet alle informatie door en gaat uit van de eerste indruk, je gevoelens of je vrienden. Hebben bijvoorbeeld al je vrienden een Samsung of een iPhone en vinden zij die supergoed, dan denk je dat het wel zo zal zijn en is de kans groot dat jij er ook een koopt.
De laatste manier van beslissen is systeem 1, het werkt automatisch, snel en onwillekeurig. Het kost weinig inspanning en gaat uit van indrukken en gevoelens. Systeem 2 kost veel meer energie, je gaat logischer en kritischer nadenken. Het zorgt voor bewuste keuzes waar je goed over na hebt gedacht. Mensen zijn eigenlijk vrij lui en gebruiken daardoor snel systeem 1 en pas als ze het echt willen dan gebruiken mensen systeem 2. Wat gebruik jij vaak?
Vooral kleding en eten koop ik impulsief. Bij mij komt het vooral door dat ik geprikkeld wordt door de geur en de kleur. Denk maar eens aan de heerlijke lucht van verse koffie of een pas gebakken brood. Het is niet voor niets dat supermarkten beginnen met de broodafdeling of de groenteafdeling waar geurende of prachtig kleurende verse producten je hongerig of vrolijk maken. En ja, hongerige of vrolijke mensen kopen meer.
Bij het kopen van een duur product denk ik er langer over na, zoals bij het kopen van een mobiel of een laptop. Dan ga ik alle vergelijkingswebsites af, lees ik de mogelijkheden en vergelijk ik de prijzen.
Als laatste nog een tip bij belangrijke beslissingen, ga nooit alleen af op je gevoel. Bij veel beslissingen blijkt je gevoel onbetrouwbaar en zal je vaak worden misleid. Bijvoorbeeld elke maand een staatslot kopen en hopen op de hoofdprijs. Logisch nadenken maakt duidelijk dat de winkans minimaal is!
Het laatste wat ik trouwens impulsief kocht was een trui die ik achteraf toch nergens bij vond passen. Wat heb jij voor het laatst gekocht waar je spijt van hebt gekregen?
Foto: Kārlis Dambrāns