Dat discriminatie verboden is, betekent helaas niet dat er nooit discriminatie is. Maar discriminatie komt helaas nog altijd veel voor. In dit thema vertellen we je wat jij er tegen kunt doen.

Wat valt er onder discriminatie?

In Nederland is discriminatie verboden. We hebben vrijheid van meningsuiting, maar het verbod op discriminatie is een uitzondering op die vrijheid. En daarom staat het verbod op discriminatie ook in artikel 1 van de Grondwet.

Discriminatie gaat niet alleen over huidskleur of culturele achtergrond. Het gaat ook over geslacht, seksuele geaardheid, een handicap, je politieke voorkeur of geloof. En nog veel meer!

Discriminatie betekent dat je ongelijk wordt behandeld om iets waar je zelf niets aan kunt doen. Dus als je baas je vertelt dat je niet mag werken met lange nepnagels, dan is dat niet meteen discriminatie, ook al vind je het misschien onzin. Maar als je baas je vertelt dat hij liever geen personeel met hoofddoekjes aanneemt, dan is dat wel discriminatie.

Waarom is er nog discriminatie?

Het is vaak moeilijk te begrijpen waarom mensen nog steeds discrimineren. Je zou inmiddels zeggen dat mensen toch beter zouden moeten weten. Discriminatie is vaak aangeleerd, en dat kan al gebeuren als iemand heel jong is. Het afleren op latere leeftijd kan dan moeilijk zijn. Veel mensen weten van zichzelf ook niet dat ze discrimineren. Ze doen dit onbewust.

Wil jij van jezelf weten of je soms onbewust discrimineert? Doe dan de test:

Ook kunnen mensen discrimineren door groepsdruk, vooroordelen en stereotypen of door nepnieuws en discriminerende berichten op sociale media.

Discriminatie gebeurt ook vaak zonder dat je het kan bewijzen. Als jij die stageplaats niet hebt gekregen, is dat dan discriminatie omdat je bijvoorbeeld Marokkaans bent, of was de ander gewoon beter?

Niet alleen mensen, maar hele systemen kunnen discriminerend zijn, en dat is heel oneerlijk. De vrouwen in deze video vertellen meer over discriminatie in systemen. Bijvoorbeeld bij de politie:

Helaas is het zo dat discriminatie niet een probleem is van een paar stomme personen, maar van de hele samenleving. En we hebben misschien wel veel generaties nodig om het uit de samenleving te krijgen.

Ik word gediscrimineerd: wat kan ik doen?

Soms is discriminatie heel duidelijk. Iemand roept iets naar je, vertelt je dat je ergens niet naar binnen mag of je wordt gecontroleerd door de politie terwijl die je witte vrienden met rust laat. Als dat gebeurt kun je een paar dingen doen:

• Je kan de discriminatie melden op Discriminatie.nl. Hier houden ze bij hoe vaak er gediscrimineerd wordt, luisteren ze naar je verhaal en bekijken ze welke vervolgstappen je het beste kunt nemen.
• Je kunt ook aangifte doen van de discriminatie. Hiervoor kun je de politie bellen of langs gaan bij een politiebureau in jouw buurt. Het is bij aangifte wel belangrijk dat je bewijs hebt van de discriminatie. Op de website van de politie kun je meer lezen over hoe je aangifte doet.
• Als het sprake is van online discriminatie, kun je dit melden bij Meld Online Discriminatie.
• En als je bent gediscrimineerd door de overheid (denk aan de belastingdienst of de politie) dan kun je een klacht indienen bij de Nationale Ombudsman.

Als je discriminatie minder duidelijk is, maar je bijvoorbeeld merkt dat je moeilijker aan een stage komt, of mensen je vies aankijken, dan kan dat alsnog heel moeilijk zijn. Aangifte doen is in zo'n geval moeilijk. Het kan in zulke gevallen vaak werken om het er met anderen over te hebben. Bijvoorbeeld met vrienden, of anoniem via de Kindertelefoon (tot 18 jaar) of Allesoké (18 en ouder).

Er zijn meer thema's die interessant kunnen zijn voor jou: stagediscriminatie, wat kun je doen? en armoede en ongelijke kansen, dit kun je doen?. Het tweede thema gaat grotendeels over armoede, maar hierin kun je ook tips vinden die over kansenongelijkheid gaan.

Het kan ook fijn zijn om te chatten met mensen die iets soortgelijks meemaken. Zo heb je de website Marocchat.nl, waarop mensen met een Marokkaanse achtergrond elkaar kunnen vinden.

Ik heb zelf geen last van discriminatie: kan ik alsnog iets doen?

De kans dat je wel eens te maken hebt gehad met discriminatie is best groot. Maar de een heeft er wel veel vaker mee te maken dan andere. Gelukkig kun je ook je steentje bijdragen als je zelf weinig te maken hebt met discriminatie:

• Begin bij jezelf. Probeer je bewust te zijn van vooroordelen die je misschien zelf hebt en vraag jezelf af waar deze vooroordelen vandaan komen. Op deze manier kun je jezelf hierin verbeteren.
• Spreek een ander er op aan. Maakt iemand een racistische grap? Doet je baas anders tegen jou dan tegen je vrouwelijke collega's? Probeer iemand er op aan te spreken. Dat kan soms heel moeilijk zijn, maar het werkt wel. Bij een foute grap kun je bijvoorbeeld ook niet lachen of zeggen dat je de grap niet snapt.
• Een luisterend oor zijn voor vrienden of familie die gediscrimineerd worden. Luister naar je zus, goeie vriend of je collega als ze je vertellen dat ze gediscrimineerd worden.

Discriminatie tegengaan kunnen we alleen als we het met z'n alle doen.

Meer info

• De informatie uit dit thema komt van de volgende websites: Denederlandsegrondwet.nl, Discriminatie.nl, de Rijksoverheid.nl, Meld.onlinediscriminatie.nl , de politie.nl en de Nationale Ombudsman.nl.
• Wil je praten of chatten over iets wat je hebt meegemaakt? Dat kan bij de Kindertelefoon als je jonger dan 18 bent, en bij Allesoké als je ouder dan 18 bent. En je kunt hulp krijgen van Slachtofferhulp als je bijvoorbeeld bent bedreigd of aangevallen.
• En je kunt altijd je verhaal kwijt op ons Forum.