Update: 7 december 2021
Alle Nederlanders van 12 jaar en ouder hebben inmiddels een uitnodiging ontvangen zich te laten vaccineren tegen corona. In dit thema zetten we alle feiten voor je op een rij.
Werken de vaccins ook tegen mutaties, zoals Delta?
Wat zijn de bijwerkingen van vaccins?
Kan ik nog iemand besmetten als ik gevaccineerd ben?
Heeft een vaccinatie zin als je al corona hebt gehad?
Is het vaccin wel veilig gezien de snelle ontwikkeling ervan?
Zijn er ook tegenstanders van het vaccin?
Kan de overheid mij verplichten om het vaccin te nemen?
Moet ik mij laten vaccineren om naar een bioscoop of kroeg te kunnen?
Heb je toestemming van je ouders nodig?
Hoe werkt een vaccin?
Een vaccin traint jouw eigen afweersysteem, waardoor je meestal geen corona kunt krijgen. Je lichaam leert alvast om te gaan met het virus, waardoor je bij een echte besmetting beter tegen het virus kan vechten. Als je het wel krijgt, dan wordt je minder ziek. Vergelijk het bijvoorbeeld met de vaccinaties die je als baby hebt gehad tegen o.a. bof, rode hond en mazelen.
Een vaccin wordt uitgebreid getest en moet aan zeer strenge regels voldoen, voordat gebruikt mag worden.
Pfizer/BioNTech
Op dit moment zijn er vier vaccins goedgekeurd voor gebruik in Nederland: Pfizer/BioNTech, Moderna, AstraZeneca en Janssen. We hebben het hier alleen over Pfizer omdat jongeren 12-18 jaar dit vaccin krijgen. Pfizer beschermt 95%.
Dat betekent dat van de 100 mensen die in aanraking komen met corona, er 95 niet ziek worden en 5 wel. Die 5 worden (meestal) veel minder ziek.
Wanneer je wordt besmet met corona, dan herkent het lichaam het virus en komt jouw immuunsysteem snel in actie om het virus op te ruimen.
Hoe lang werkt het vaccin?
Het is helaas nog niet bekend hoe lang de vaccins effectief blijven. Daar moet meer onderzoek naar worden gedaan.
In een Amerikaans onderzoek (28 juni 2021) wordt geconcludeerd dat Pfizer (en Moderna) mogelijk jaren bescherming bieden tegen het coronavirus. De vaccins zouden leiden tot “een aanhoudende immuunreactie in het lichaam”, aldus de onderzoekers. (Bron: NOS)
Werken de vaccins ook tegen mutaties, zoals Delta?
De huidige vaccins werken ook tegen de nu bekende mutaties, ook tegen de Delta-variant. Wel kan het zijn dat ze dan iets minder goed werken en kan het ene vaccin er beter tegen werken dan het andere. Pfizer komt goed uit de bus met 79% bescherming.
Er kan in de toekomst een mutatie komen waartegen de huidige vaccins niet of onvoldoende werken. De verwachting is dat er dan snel een nieuw vaccin ontwikkeld wordt dat dan wel werkt.
Wat zijn de bijwerkingen van vaccins?
Elk coronavaccin is getest op tienduizenden mensen. Sommige mensen hebben een paar dagen last van spierpijn, koorts, hoofdpijn, e.d. zoals ook bij andere vaccins het geval is. Deze gaan bijna altijd vanzelf over.
Het kan ook zijn dat er onbekende bijwerkingen optreden. Die kans is klein. Mocht dit het geval zijn, of mocht je je zorgen maken, ga dan altijd even langs bij de huisarts.
Er zijn ook meldingen van hartontsteking/hartzakje (pericarditis) na het vaccineren met Pfizer. Op dit moment zijn er nog niet genoeg gegevens om te kunnen bepalen of er een verband is met de prikken. Klachten zijn onder andere kortademigheid, pijn op de borst en hartkloppingen die soms onregelmatig zijn. De klachten gaan meestal vanzelf over of zijn met medicijnen goed te behandelen. Wie deze klachten heeft, moet contact opnemen met een arts. Deze ontsteking komt overigens ook voor bij 20 tot 40 procent van de coronapatiënten.
De bijwerkingen worden bijgehouden door Lareb; de Landelijke Registratie Evaluatie Bijwerkingen.
Het college ter beoordeling van geneesmiddelen (CBG) beoordeelt de werkzaamheid en veiligheid van het vaccin. En neemt maatregelen als dat nodig is. Op hun website vind je meer informatie.
Pfizer is onder andere ook getest op 90.000 zwangere vrouwen. Het is veilig bevonden voor zwangere vrouwen en het heeft geen invloed op je vruchtbaarheid. Toch gaat op de socials nog het verhaal rond dat vrouwen onvruchtbaar worden na de coronaprik. De inenting zou zogenaamd slecht zijn voor de aanmaak van de placenta, het orgaan dat vrouwen krijgen als ze zwanger zijn. Maar ook dat klopt niet.
Bijwerkingencentrum Lareb ontving ook meldingen met klachten die passen bij een heftige allergische reactie door Pfizer. De eerste symptomen hiervan begonnen meestal in de eerste 15-30 minuten na vaccinatie. Iedereen is snel behandeld en hersteld. Meer informatie: corronavaccinatie.nl
Gevolgen op de lange termijn?
De gezondheidsraad heeft bepaald dat de vaccins veilig zijn. De vaccins zijn plaatselijk en je lichaam ruimt dit snel weer op. De snelle ontwikkeling betekent wel dat de proefpersonen in de studie maar twee maanden zijn gevolgd. Over eventuele langetermijngevolgen van het vaccin is daarom nog niets bekend.
Volgens experts is de kans op schadelijke langetermijngevolgen gelukkig heel klein. Dit zie je dan vaak al binnen de eerste zes weken. Wel wordt goed in de gaten gehouden of er meldingen over bijwerkingen bijkomen. Vaccins worden altijd lang in de gaten gehouden.
Kan ik nog iemand besmetten als ik gevaccineerd ben?
De verwachting is dat je minder besmettelijk bent, maar dat is nog onvoldoende onderzocht. Daarom kan nog niet met zekerheid worden gezegd dat iemand die gevaccineerd is, het virus niet alsnog kan verspreiden. Om deze reden moet je je als je gevaccineerd bent aan dezelfde maatregelen (afstand, mondkapje) houden als andere mensen. Dit kan wel veranderen als er meer onderzoek is gedaan.
Heeft een vaccinatie zin als je al corona hebt gehad?
Het is nog niet bekend hoe lang je beschermd bent als je al corona hebt gehad. Enkele mensen hebben zelfs al twee keer corona gehad. Maar in het algemeen is het zo dat als je meer bent blootgesteld aan het virus, je immuniteit beter is. Een vaccinatie helpt daarom waarschijnlijk om je nog beter immuun te maken. Ook als je al corona hebt gehad, is het advies dus om je toch te laten vaccineren. Je bent dan namelijk het beste beschermd. Op dit moment krijg je overigens nog maar één prik als je al corona hebt gehad.
Is het vaccin wel veilig gezien de snelle ontwikkeling ervan?
De diverse vaccins zijn supersnel ontwikkeld. Normaal duurt de ontwikkeling van een vaccin ongeveer tien jaar, nu is dit binnen een jaar tijd gelukt! Dit kan deels doordat er al heel veel onderzoek was gedaan naar andere virussen die op corona lijken. Verder zijn verschillende fases in plaats van achter elkaar, nu tegelijkertijd uitgevoerd. Ook is het vaccin al geproduceerd, vóórdat het is goedgekeurd. Liever het risico lopen om alles weg te moeten gooien, dan een pas een half jaar later te kunnen starten met vaccineren. De eisen die aan het vaccin worden gesteld zijn hetzelfde als de eisen aan andere vaccins.
Zijn er ook tegenstanders van het vaccin?
Uit onderzoek blijkt dat ruim 80% van de Nederlanders zich wil laten vaccineren. Dit betekent dat 20% van de Nederlanders zich niet wil laten vaccineren. Onder jongeren is dat percentage 24%. Hoe komt dat?
Niet iedereen vertrouwt de bedrijven die het vaccin maken. Ook is er nog geen lange termijn onderzoek gedaan. Mensen zijn bijvoorbeeld bang dat het gevolgen heeft voor je vruchtbaarheid, ook al zeggen experts dat dit niet het geval is. Een bekende actiegroep tegen vaccinaties en de maatregelen is Viruswaarheid.
Sommige mensen wantrouwen de berichten in de reguliere media (bijvoorbeeld het NOS journaal) over het coronavirus en de vaccins. Vaak komt dit doordat deze mensen erg worden beïnvloed door sociale media. Dit kan ervoor zorgen dat mensen alleen de berichten lezen van andere mensen die ook tegen vaccinatie zijn. Je leest dan alleen dingen die jouw eigen ideeën bevestigen.
Natuurlijk is het goed om kritisch te zijn over vaccinaties, want het is wel jouw lijf! Maar vergeet niet dat het virus heel veel schade aanricht en voor veel mensen echt iets anders is dan een gewoon griepje. Ook jongeren kunnen er goed ziek van worden en in het ziekenhuis terecht komen, al komt dat wel gelukkig veel minder vaak voor. Ook wordt alles goed in de gaten gehouden door onafhankelijke wetenschappers.
Wij kunnen niet voor jou bepalen wat wel en wat niet waar is. Dus blijf helder nadenken over wat jij gelooft! Bedenk verder bij elk bericht of het om een mening of een bewezen feit gaat. En bedenk bij elk bericht van wie het afkomstig is en of deze persoon/organisatie betrouwbaar en deskundig is.
Kan de overheid mij verplichten om het vaccin te nemen?
Nee. De coronavaccinatie is niet verplicht. Ook zegt het kabinet dat dit niet gaat gebeuren. Het is jouw lijf!
Het is makkelijker om naar het buitenland te reizen of om naar een concert te gaan als je gevaccineerd bent. Maar dat kan ook als je je vooraf laat testen.
Zonder vaccinatie kun je gewoon boodschappen blijven doen, sporten, naar een restaurant of café, naar je school of opleiding, de bibliotheek enzovoort.
Moet ik mij laten vaccineren om naar de bioscoop of kroeg te kunnen?
Nee, je hoeft je niet te laten vaccineren als je naar de bioscoop, de kroeg, een restaurant of een festival wilt gaan.
Wel is het coronatoegangsbewijs verplicht. Dat is een bewijs dat je maximaal 24 uur voor binnenkomst negatief getest bent, je langer dan twee weken volledig gevaccineerd bent of dat je in de afgelopen zes maanden corona hebt gehad. Dit werkt via de corona check app. Meer informatie op: Testen voor toegang.
Janssen vaccin
18-plussers die dat willen kunnen zich via een speciaal telefoonnummer bij de GGD melden voor een afspraak voor een vaccinatie met het Janssen-vaccin. Het advies van de Gezondheidsraad aan jongeren is overigens om te kiezen voor het Pfizer vaccin of Moderna, omdat hier de zeer zeldzame bijwerking van een combinatie van stolselvorming (trombose) met een tekort aan bloedplaatjes (trombocytopenie) niet is voorgekomen. Het voordeel van het Janssenvaccin is dat je maar één prik hoeft.
Bron en meer informatie: Rijksoverheid.nl
Waarom 12-18 jaar vaccineren?
Het coronavaccin van Pfizer is volgens het Europees Geneesmiddelen Agentschap (EMA) ook geschikt voor mensen tussen de 12 en 18 jaar. In De Verenigde Staten, Canada, Duitsland, Italië en Polen worden jongeren vanaf 12 jaar hiermee al volop gevaccineerd.
De Gezondheidsraad adviseert positief: “Het levert zowel de jongeren zelf als de rest van de samenleving gezondheidswinst op.”
Volgens de Raad wegen de voordelen van het vaccineren op tegen de nadelen. De redenering is:
Normaal heb je weinig last van een coronabesmetting, dat klopt. Maar er bestaat ook een kleine kans dat je wel ernstig ziek kan worden. Dat terwijl de nadelen van vaccineren, mogelijke bijwerkingen van de Pfizer-prik zoals hoofdpijn en vermoeidheid, binnen enkele dagen verdwijnen.
Uit een recent onderzoek blijkt verder dat er een grote groep jongeren is die na een milde corona infectie maanden later nog steeds last heeft.
De 22-jarige Chiara Ririmasse heeft bijvoorbeeld ruim een jaar na haar besmetting nog altijd last van gezondheidsproblemen. Ze vertelt dat haar conditie en spierkracht weg zijn en dat ze last heeft van hersenmist. Bekijk het interview met haar op NOS.nl
Ook is het van belang dat het aantal mensen dat zich laat vaccineren zo groot mogelijk is om ervoor te zorgen dat varianten minder kans krijgen zich te ontwikkelen. Dat is voor iedereen wel zo fijn, we willen allemaal terug naar normaal. Met 1,1 miljoen 12-18 jarigen, kunnen jongeren daaraan bijdragen.
Alle jongeren van 12 tot 18 jaar hebben inmiddels een uitnodigingsbrief ontvangen om een afspraak te maken voor de coronavaccinatie.
Heb je toestemming van je ouders nodig?
Vanaf 16 jaar mag je hierover zelf, zonder toestemming van je ouders/verzorgers, beslissen.
Ben je jonger dan 16 en kom je er niet uit met je ouders? Dan telt uiteindelijk jouw mening. Als je ouders willen dat jij je laat vaccineren en jij dat echt niet wil, dan hoef je je dus niet te laten vaccineren. Willen je ouders niet dat je je laat vaccineren en jij wil dat wel, dan telt ook jouw mening zwaarder.
Meer informatie
- Speciale jongerenpagina www.coronavaccinatie.nl/jongeren
- Corronavaccinatie.nl
- Ik heb problemen door corona en de maatregelen. Wie kan me helpen?
- Rijksoverheid: Is het vaccin veilig en betrouwbaar?
- Rijksoverheid: feiten over coronavaccinatie.
- RIVM: vragen en antwoorden coronavaccins
- Lees de wekelijkse update bijwerkingen (Lareb).
- Landelijk informatienummer: 0800-1351
- Ga voor een testafspraak of de testuitslag naar Coronatest.nl.
- Begrijpelijke informatie over vaccinatie in verschillende talen.
- Nos.nl: Jongeren lopen reëel risico op long covid ook na milde infectie
- NOS: Jongeren herstellen goed van bijwerking coronavaccinatie
Of deel jouw ervaring op ons forum onder de rubriek corona.
Informatiefilmpje Rijksoverheid